Każdy pracownik musi być bezpieczny w swoim środowisku pracy, dlatego pracodawca zobowiązany jest do sprawdzenia czy zostało zapewnione bezpieczeństwo maszyn i urządzeń, przy których pracują ludzie. W tym celu w przedsiębiorstwie podejmuje się działania w kierunku wprowadzenia systemu bezpieczeństwa maszyn i/lub urządzeń, którego kolejnym krokiem jest weryfikacja poprawności jego funkcjonowania, a końcowym elementem – walidacja.
Walidacja potwierdza ostatecznie, że maszyny lub urządzenia spełniają wymogi bezpieczeństwa zawarte w odpowiednich przepisach prawa, rozporządzeniu Ministra Gospodarki, dyrektywie i zharmonizowanych z nią normach PN-EN, a pracownicy są bezpieczni podczas ich obsługi. Walidacja jest wymagana przez międzynarodowe normy ISO 13849, IEC 62061 oraz IEC 61508.
Walidacja dotyczy układów: elektrycznych, mechanicznych, pneumatycznych i hydraulicznych.
WALIDACJA – PODSTAWOWE ELEMENTY
Zgodnie z polską Normą PN-EN ISO 13849-2, na walidację układu bezpieczeństwa składa się szereg czynności:
- 1. Sporządzenie planu walidacji
- 2. Sprawdzenie zgodności poziomu bezpieczeństwa z obowiązującymi normami i przepisami polskimi oraz międzynarodowymi
- a. Analiza (od skutku do przyczyny lub od przyczyny do skutku)
- b. Badanie uzupełniające (w razie konieczności)
- Techniczna kontrola maszyn i urządzeń wg wymagań bezpieczeństwa
- Sprawdzenie w praktyce działania poprzez symulację błędów w systemie bezpieczeństwa
- Przeprowadzenie pomiarów (np. poziomu hałasu)
- Testy pod kątem zabezpieczenia maszyny przed warunkami zewnętrznymi (m.in. wilgotność, temperatura) oraz odporność na zakłócenia elektromagnetyczne
- 3. Przygotowanie protokołu walidacyjnego wraz z dostarczeniem obiektywnych wyników (szczegółowych informacji o wynikach)
Część pracodawców omija walidację w procesie kontroli bezpieczeństwa w swoim zakładzie pracy. Trzeba jednak pamiętać, że brak weryfikacji działania systemów bezpieczeństwa maszyn i urządzeń może, nawet nieświadomie, prowadzić do wypadków przy pracy. Z tego powodu walidacja powinna być obowiązkowym punktem na liście najważniejszych działań każdego odpowiedzialnego pracodawcy.